Türklerde Toplum Yapısı (Seçmeli Tarih 11, 2.ÜNİTE):

Sınavlara hazırlanırken, doğru kaynaklarla çalışmak başarının en önemli anahtarıdır.

Sınav yolculuğunda ihtiyacın olan tüm bilgiler burada seni bekliyor;

Şimdi hedeflerine emin adımlarla ilerle!

İLK TÜRK DEVLETLERİNDE TOPLUM YAPISI

İLK TÜRK DEVLETLERİNDE TOPLUM YAPISI

İslamiyet öncesi Türklerde, Orta Asya coğrafyası ve konar göçer yaşam, Türklerin toplum yapısına hem olumlu hem de olumsuz etkilerde bulunmuştur. Konar göçer yaşam tarzı, Türklerin hareket kabiliyeti ve savunma yeteneklerini geliştirirken, aynı zamanda kalıcı yerleşim kurmalarını zorlaştırmıştır. Bu durum, kültürel gelişim açısından bazı zorluklara neden olmuştur.

Türklerde toplumu oluşturan unsurlar şunlardır:

• Oğuş (Aile): Toplumun en küçük birimidir. Aile yapısı, sosyal düzenin temelini oluşturur ve aile bireyleri arasındaki dayanışma son derece önemlidir.
• Uruğ (Aileler birliği): Birkaç oğuşun bir araya gelmesiyle oluşur ve aynı soydan gelen aileleri kapsar. Ekonomik ve sosyal dayanışmayı sağlar.
• Boy (Uruğların birliği): Daha büyük bir toplumsal birimdir ve başında boy beyi bulunur. Boylar arasında siyasi güç mücadelesi yaşansa da, dış tehditlere karşı birlikte hareket ederlerdi.
• Budun (Boyların birliği): Bir milleti ya da ulusu ifade eder. Budun, toplumda dayanışmanın simgesidir.
• İl (Devlet): Budunların birleşmesiyle oluşur. Devletin başında kağan bulunur ve toplumun hem siyasi hem de dini lideridir.

Her toplumsal yapı daha büyük bir topluluğun parçası olup, sosyal dayanışmayı ve birlikte yaşamayı teşvik etmiştir.

Gök Tanrı inancı, toplum yapısı üzerinde etkili olmuş, toplumun manevi birliğini sağlamış, ancak bireysel düşüncenin gelişimini sınırlamıştır. İyi davranışlar Uçmağ'a, kötü davranışlar Tamu'ya götürürdü. Kamlar, toplumu dini törenlerle yönlendiren, hastalıkları iyileştiren şaman niteliğindeki kişilerdi.

TÜRK İSLAM DEVLETLERİNDE TOPLUM YAPISI

Türklerin İslamiyet'i kabul etmesi, toplum yapısında derin ve kalıcı değişiklikler meydana getirmiştir. İslam’ın kabulüyle gelenek ve göreneklerin bir kısmı korunmuş, ancak İslam’ın değerleriyle yeniden şekillenmiştir.

İslamiyet’in Türk toplum yapısına etkileri:

• Aile yapısı: Ailede sevgi, saygı ve sorumluluk kavramları ön plana çıkmış, aile içi dayanışma güçlenmiştir.
• Sosyal dayanışma ve yardımlaşma: Zekat ve sadaka gibi ibadetlerle toplumda güçlü bir dayanışma kültürü oluşturulmuştur.
• Davranışlar ve ahlak anlayışı: Doğruluk, dürüstlük ve adalet gibi değerler önemli hale gelmiştir.
• Kültürel etkiler: Sanat, mimari ve bilim alanlarında İslam kültürü ile harmanlanmıştır.
• Devlet yönetimi: Adalet ve İslam’a uygun yönetim anlayışı benimsenmiştir.

İslamiyet’in kabulü, Türk toplum yapısını daha da güçlendirmiş, Türk-İslam medeniyetinin temelini atmıştır.

OSMANLI DEVLETİNDE TOPLUM YAPISI

Osmanlı toplumsal yapısı, Yönetenler ve Yönetilenler olarak iki ana gruba ayrılmıştır.

Yönetenler:

Din, askeri ve idari işlerle ilgilenen kesimdir. Üç ana sınıfa ayrılır:

1. Seyfiye Sınıfı:

• Sadrazam: Devleti yönetmekle sorumludur.
• Kaptanıderya: Donanmanın başkomutanıdır.
• Beylerbeyi: Eyaletlerde yönetici.
• Yeniçeri Ağası: Yeniçerilerin yönetiminden sorumludur.
• Subaşı: Şehir güvenliği ile ilgilidir.

2. İlmiye Sınıfı:

• Şeyhülislam: Dini konularda en yetkili kişidir.
• Kazasker: Hukuk işlerinden sorumludur.
• Kadı: Mahkemeleri yönetir.
• Müderris: Eğitimden sorumludur.

3. Kalemiye Sınıfı:

• Defterdar: Mali işlerden sorumludur.
• Nişancı: Resmi belgelerde padişahın tuğrasını çeker.
• Reisülküttap: Dışişleri ile ilgilenir.

Yönetilenler: Reaya olarak adlandırılan ve vergi ödeyen kesimdir. Köylüler, şehirliler ve konargöçerler olarak sınıflandırılırlar.

Millet Sistemi: Osmanlı Devleti, farklı dini grupları özerklik tanıyarak yönetmiştir.

TANZİMAT DÖNEMİNDE TOPLUM YAPISI

Tebaa Kavramı:

Din, dil ve ırk ayrımı yapılmaksızın devlete bağlı olan tüm halkı ifade eder.

Tanzimat ve Islahat Fermanları:

Hukuki ve idari reformlar yapılmış, Osmanlı tebaası arasında din farkı gözetmeden eşit haklar sağlanmıştır.

Tanzimat Dönemi’nde Sosyal Yardımlaşma Kurumları:

• Darülaceze: Yaşlı ve kimsesizlere hizmet etmiştir.
• Hamidiye Etfal: Çocuk sağlığına yönelik hizmet vermiştir.
• Darüşşafaka: Maddi durumu yetersiz çocuklara eğitim imkanı sunmuştur.
• Hilal-i Ahmer Cemiyeti (Kızılay): Savaş ve afetlerde yardım sağlamıştır.

Bu kurumlar, Osmanlı toplum yapısında önemli bir değişim yaratmıştır.

CUMHURİYET DÖNEMİNDE TOPLUM YAPISI

Vatandaşlık Kavramı:

Cumhuriyetin ilanıyla Osmanlı’nın tebaa anlayışından vatandaşlık anlayışına geçiş yapılmıştır.

Toplum Hayatında Yapılan İnkılaplar:

• Tekke ve Zaviye'lerin Kapatılması: Dini kurumların devlet işlerinden ayrılması sağlanmıştır.
• Kılık Kıyafet İnkılabı: Modern kıyafetler benimsenmiştir.
• Soyadı Kanunu: Her bireyin bir soyadı alması zorunlu hale gelmiştir.
• Takvim, Saat ve Ölçü Birimlerinin Değiştirilmesi: Batı ile entegrasyon sağlanmıştır.
• Medeni Kanun'un Kabulü: Kadın ve erkeğin eşit haklara sahip olması sağlanmıştır.

Kadınlara Siyasi Alanda Verilen Haklar:

1930 yılında belediye seçimlerinde, 1934 yılında ise milletvekili seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır.

👇 Bilgini Pekiştirme Zamanı👇

Açık Uçlu Sorular

SEÇMELİ TARİH 11, 2.ÜNİTE

"Açık uçlu sorular, bilgilerini derinlemesine ifade etmene olanak tanır."

Daha Fazla Oku

Çoktan Seçmeli Sorular

SEÇMELİ TARİH 11, 2.ÜNİTE

Çoktan seçmeli sorular, sınav sürecinde zaman yönetimini kolaylaştırır.

Daha Fazla Oku

Kelime Bulmaca ve Eşleştirme

SEÇMELİ TARİH 11, 2.ÜNİTE

Kelime oyunu ve eşleştirme aktiviteleri, kavramları daha hızlı öğrenmeyi destekler.

Daha Fazla Oku

Doğru-Yanlış Soruları

SEÇMELİ TARİH 11, 2.ÜNİTE

Doğru-yanlış soruları, temel bilgileri hızlıca gözden geçirmeye yardımcı olur

Daha Fazla Oku

Tarih Kavramlar Sözlüğü

SEÇMELİ TARİH 11, 2.ÜNİTE

Tarih kavramları, konuya hakimiyeti artırır ve analiz yeteneğini geliştirir.

Daha Fazla Oku

Bugün öğrendiğin her bilgi, yarının başarısının temelini oluşturur.

Azimle çalışmaya devam et, hedeflerin seni bekliyor!;

Bilgiyi paylaşma yolunda bize eşlik ettiğin için teşekkür ederiz.!